گام بعدی کانادا در مسیر انرژی چیست؟

درخواست‌های فزاینده‌ای برای اقدام در زمینه انرژی در کانادا مطرح شده است. اما گام بعدی چیست؟

مدیر پرتفوی، اریک ناتال، توضیح می‌دهد که کانادا کجا می‌توانست در بهبود روابط با ایالات متحده بهتر عمل کند.

با توجه به تهدید اعمال تعرفه‌ها از سوی ایالات متحده، فعالان صنعت انرژی معتقدند که توسعه بخش انرژی کانادا و تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی می‌تواند امنیت اقتصادی بیشتری را فراهم کند.

از آنجا که بخش عمده‌ای از سوخت‌های فسیلی کانادا به ایالات متحده صادر می‌شود، برخی از کارشناسان نگران هستند که وابستگی زیاد به یک کشور، اقتصاد کانادا را در برابر هرگونه اختلال تجاری آسیب‌پذیر کند.

یکی از مدیران مالی می‌گوید که کانادایی‌ها در مواجهه با تهدیدهای آمریکا احساس «خیانت» می‌کنند، اما از نظر او، کانادا نباید خود را در موقعیتی قرار می‌داد که یک شریک تجاری بتواند با تهدید به اعمال تعرفه، تا چهار درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تحت تأثیر قرار دهد.

گسترش روابط تجاری با سایر کشورها می‌تواند اقتصاد کانادا را در برابر اعمال تعرفه‌ها از سوی ایالات متحده مقاوم‌تر کند و مسیرهای صادراتی جدیدی را باز کند.

نیاز به توسعه زیرساخت‌های انرژی

اریک ناتال، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری Ninepoint Partners، در مصاحبه‌ای با شبکه BNN Bloomberg گفت:

«اگر در ده سال گذشته خطوط لوله بیشتری ساخته بودیم و ۹۷ درصد از نفت خود را به ایالات متحده ارسال نمی‌کردیم، اکنون در موقعیت بسیار قوی‌تری قرار داشتیم. متأسفانه سیاست‌گذاری‌های ما بیش از حد تحت تأثیر ایدئولوژی‌های محیط‌زیستی قرار گرفته است، در حالی که باید رویکردی عمل‌گرایانه‌تر اتخاذ می‌کردیم.»

در صورتی که کانادا خطوط لوله بیشتری ایجاد کرده بود، می‌توانست نفت خود را در داخل کشور یا به بازارهای بین‌المللی ارسال کند، بدون اینکه کاملاً به ایالات متحده وابسته باشد.

تأخیر در اعمال تعرفه‌های آمریکا

دولت ایالات متحده در ۳ فوریه اعلام کرد که اعمال تعرفه‌های جدید بر کانادا را به مدت ۳۰ روز به تعویق انداخته است. این تصمیم پس از گفت‌وگوی رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و نخست‌وزیر جاستین ترودو اتخاذ شد.

ترامپ تهدید کرده بود که تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر واردات از کانادا اعمال خواهد کرد، اما بخش انرژی از این قاعده مستثنی نبود و مشمول تعرفه‌ای ۱۰ درصدی می‌شد.

دانیل اسمیت، نخست‌وزیر آلبرتا، در بیانیه‌ای خطاب به شبکه BNN Bloomberg اعلام کرد:

«ما باید مانند یک کشور مستقل و کارآمد رفتار کنیم و از تمامی استان‌ها حمایت کنیم تا بهترین منابع و محصولات خود را تولید و به بازارهای جهانی صادر کنند.»

اقتصاد انرژی کانادا

بر اساس آمار رسمی دولت فدرال، بخش انرژی در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۰.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی کانادا را تشکیل داده است. همچنین، در همین سال، ارزش صادرات انرژی کانادا به ۱۹۹.۱ میلیارد دلار رسید که ۸۹ درصد از آن به ایالات متحده صادر شده است.

ناتال معتقد است که ایالات متحده به شدت به نفت کانادا وابسته است، زیرا برخی از پالایشگاه‌های شمال آمریکا روزانه حدود سه میلیون بشکه نفت از کانادا وارد می‌کنند.

وی تأکید کرد:

«آنها هیچ جایگزینی ندارند. نه می‌توانند این میزان نفت را با کامیون حمل کنند و نه با کشتی. وابستگی آنها به نفت کانادا می‌تواند به ما قدرت چانه‌زنی بیشتری در آینده بدهد.»

لزوم تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی

فعالان صنعت نفت بارها از نیاز به احداث خطوط لوله جدید سخن گفته‌اند. پروژه‌هایی که قرار بود نفت آلبرتا را به سواحل شرقی و غربی کانادا متصل کنند، به دلیل مخالفت گروه‌های محیط‌زیستی و رهبران بومی متوقف شدند.

لیسا بیتون، رئیس انجمن تولیدکنندگان نفت کانادا (CAPP)، در بیانیه‌ای اعلام کرد:

«تنوع‌بخشی به بازارها، از جمله ایجاد دسترسی مستقیم به استان‌های مختلف کانادا، می‌تواند امنیت انرژی کشور را افزایش دهد و نفوذ ژئوپلیتیکی ما را در سطح جهانی تقویت کند.»

در دو دهه گذشته، پروژه‌هایی مانند خط لوله انرژی ایست (Energy East) که قرار بود روزانه ۱.۱ میلیون بشکه نفت را از آلبرتا به سواحل آتلانتیک برساند، و پروژه خطوط لوله گیت‌وی شمالی (Northern Gateway) که برای انتقال نفت به آسیا طراحی شده بود، به دلایل مختلف متوقف شدند.

دولت فدرال اما در پروژه‌ای بحث‌برانگیز، خط لوله ترانس ماونتن (TMX) را گسترش داد. طبق گزارش رویترز، در صورت اعمال تعرفه‌های آمریکا، این خط لوله می‌تواند شاهد افزایش تقاضا باشد.

مقایسه ظرفیت تولید و مصرف داخلی

طبق گزارش نهاد تنظیم مقررات انرژی کانادا، ۱۷ پالایشگاه این کشور در مجموع توانایی پالایش روزانه ۱.۹۳ میلیون بشکه نفت را دارند. در حالی که مصرف داخلی محصولات نفتی در سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۷ میلیون بشکه در روز بوده است، کل مصرف نفت خام کانادا به ۲.۴ میلیون بشکه در روز رسیده است.

ترامپ اخیراً ادعا کرده که ایالات متحده به نفت کانادا نیاز ندارد. اما ریچارد ماسون، از دانشگاه کلگری، این ادعا را رد کرده و گفته است:

«آنها به نفت ما نیاز دارند. روزانه چهار میلیون بشکه نفت به ایالات متحده صادر می‌شود.»

بحث درباره آینده انرژی در کانادا

در حالی که برخی پیشنهاد می‌کنند کانادا با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های نفتی از اقتصاد خود محافظت کند، برخی دیگر به نگرانی‌های زیست‌محیطی اشاره دارند.

کیت استوارت، استراتژیست ارشد انرژی در سازمان Greenpeace Canada، در مصاحبه‌ای با BNN Bloomberg گفت:

«در زمانی که جهان در حال گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر است، سرمایه‌گذاری روی خطوط لوله جدید مانند خرید امتیاز یک فروشگاه ویدئویی در دوران رشد نتفلیکس است.»

وی تأکید کرد که بازار جهانی نفت رو به کاهش است و کانادا باید به جای سرمایه‌گذاری در خطوط لوله، منابع خود را به سمت انرژی‌های نو هدایت کند.

بلیک شافر، استاد دانشگاه کلگری، نیز درباره مزایای بلندمدت این سرمایه‌گذاری‌ها تردید دارد و می‌گوید:

«در جهانی که ممکن است به نقطه اوج مصرف نفت نزدیک شده باشیم، آیا ساخت خطوط لوله جدید بهترین تصمیم است؟ این پرسشی است که باید جدی به آن فکر کنیم.»

لزوم تغییر استراتژی انرژی

در حالی که تقاضای جهانی برای نفت ممکن است کاهش یابد، اما تقاضا برای برق همچنان رو به افزایش است. شافر می‌گوید:

«ما می‌دانیم که مصرف نفت به این زودی‌ها کاهش نمی‌یابد، اما اگر این روند آغاز شود، آیا منطقی است که تمام تخم‌مرغ‌ها را در سبد نفت بگذاریم و به دنبال گزینه‌های متنوع‌تری نباشیم؟»

این مسئله کانادا را در دوراهی قرار داده است: آیا باید به وابستگی به ایالات متحده ادامه داد یا باید استراتژی جدیدی برای تنوع‌بخشی به صادرات انرژی اتخاذ کرد؟ 

 منبع خبر