فرزند زنی که الهام‌بخش قانون مرگ کمکی بود، تصمیم گرفت در شرایط دلخواه خود جان بسپارد

اتاوا — پرایس کارتر، فرزند کی کارتر، تصمیم دارد تابستان امسال در شرایط دلخواه خود از دنیا برود.

این مرد ۶۸ ساله مبتلا به سرطان لوزالمعده در مرحله چهار تشخیص داده شده است. او می‌داند که این بیماری سرانجام جانش را خواهد گرفت و پیش از آن، قصد دارد در کنار خانواده‌اش در آرامش و به انتخاب خودش، زندگی را وداع بگوید.

او در گفت‌وگویی از خانه‌اش در کلونا، بریتیش کلمبیا گفت:
«از همان ابتدا به من گفتند که این مراقبت تسکینی است و درمانی ندارد. همین باعث شد تصمیم‌گیری برایم آسان شود.»

کارتر می‌گوید همیشه می‌دانسته که مرگ کمکی (MAID) گزینه‌ای است که در صورت امکان، در زمان مناسب از آن استفاده خواهد کرد.
و اکنون، این امکان را تا حد زیادی به خاطر مادرش دارد.

نام کی کارتر در پرونده مهم دیوان عالی کانادا آمده است؛ پرونده‌ای که بیش از یک دهه پیش، به کانادایی‌ها حق انتخاب مرگ کمکی را داد.

پرایس کارتر می‌گوید ارزیابی اول را پشت سر گذاشته و انتظار دارد ارزیابی دوم برای تایید صلاحیتش برای انجام این اقدام، همین هفته انجام شود. او با آرامش و صراحت درباره روزهای پایانی عمر و تصمیمش برای پایان دادن به زندگی سخن گفت.

او افزود:
«کاملاً با این موضوع در صلح هستم، واقعاً هستم. حتی اگر سال‌ها پیش بود هم همین تصمیم را می‌گرفتم.»

تقریباً یک سال از زمانی می‌گذرد که او علائم بیماری را احساس کرد و تشخیص قطعی دریافت نمود. تا چند ماه پیش، او هنوز در حال شنا و قایقرانی بود. او و همسرش، دانیل، به تازگی در یک بازی گلف شرکت کرده‌اند.
پرایس با خنده می‌گوید: «او مرا در زمین گلف کشان کشان همراه خود برد.»

اما حالا انرژی‌اش رو به افول است. و می‌داند که می‌خواهد مرحله بعدی زندگی‌اش چگونه رقم بخورد.

بیش از ۱۵ سال پیش، پرایس و خواهرانش، ماری و لی و داماد خانواده، هالیس، پنهانی خود را به سوئیس رساندند تا در آخرین روز عمر مادرشان در کنارش باشند.
کی کارتر ۸۹ ساله که از تنگی کانال نخاعی رنج می‌برد، تصمیم گرفت در یک مرکز غیرانتفاعی که خدمات مرگ کمکی ارائه می‌داد، جان بسپارد. او دهمین کانادایی بود که چنین اقدامی را انجام داد.

در آن زمان، مرگ کمکی در کانادا غیرقانونی بود.

کی کارتر نامه‌ای نوشت و در آن دلایل تصمیمش را شرح داد و خانواده‌اش فهرستی از حدود ۱۵۰ نفر تهیه کردند تا پس از مرگ او، نامه را برایشان ارسال کنند.
او نمی‌توانست پیش از مرگ، کسی را در جریان بگذارد؛ چون این خطر وجود داشت که مقامات کانادایی مانع سفر او به سوئیس شوند یا خانواده‌اش را تحت پیگرد قرار دهند.

زمانی که به مرکز دینیتاس رسید، مدارکش را نهایی کرد، روی تخت دراز کشید و داروی خواب‌آوری که قلبش را متوقف می‌کرد، با شکلات سوئیسی فرو برد.

پرایس می‌گوید:
«وقتی او از دنیا رفت، فقط به‌آرامی به عقب تکیه داد.»
بعد از چند دقیقه، یکی از کارکنان مرکز به سمت در رفت، پرده‌ها در باد موج برداشت و او گفت:
«روحش آزاد شد.»

پرایس اضافه کرد:
«اگر می‌خواستم فیلمی درباره این ماجرا بنویسم، هیچ چیزی را تغییر نمی‌دادم.»

او می‌گوید خاطره آن روز هنوز اشکش را درمی‌آورد، اما نه از ناراحتی؛ بلکه به خاطر زیبایی آن لحظه.
او گفت:
«دوست دارم فرزندانم هم مرگ مرا همان‌طور که من مرگ مادرم را دیدم، تجربه کنند.»
او می‌خواهد همسرش دانیل و فرزندانش هنگام مرگ در کنارش باشند.

فرزندانش — لین، گریسون و جنا — در انتاریو زندگی می‌کنند. او می‌گوید همه مشغله دارند و وقتی زمان مناسب برسد، سعی می‌کند روزی را انتخاب کند که برای همه مقدور باشد.

تا آن زمان، پرایس بیشتر وقتش را به کتاب خواندن می‌گذراند.
او می‌گوید:
«فقط روز به روز ادامه می‌دهم و از بودن با دانیل لذت می‌برم.»

خانواده کارتر پس از مرگ کی کارتر در ژانویه ۲۰۱۰ مسیر طولانی و دشواری را پشت سر گذاشتند.
دختر بزرگش، لی کارتر، عامل اصلی بردن این پرونده به دیوان عالی بود؛ جایی که در اوایل ۲۰۱۵، یک رأی متفق‌القول بخش‌هایی از قانون کیفری که کمک به مرگ را جرم می‌دانست، لغو کرد.

در ۲۰۱۶، دولت فدرال قانونی را تصویب کرد که چارچوب قانونی مرگ کمکی را در کشور ایجاد کرد و به افرادی که مرگ‌شان «به‌طور معقول قابل پیش‌بینی» بود، اجازه داد درخواست ارزیابی بدهند.

پس از رأی دادگاه عالی کبک در ۲۰۱۹ که این محدودیت را مغایر با قانون اساسی دانست، دولت در ۲۰۲۱ قانون را به‌روز کرد.
این اصلاحیه شامل بندی جنجالی بود که به افراد دچار اختلال روانی نیز اجازه می‌داد واجد شرایط مرگ کمکی شوند. اما این موضوع نگرانی‌های زیادی را میان استان‌ها و متخصصان سلامت روان ایجاد کرد و اجرای آن تا مارس ۲۰۲۷ به تعویق افتاده است.

در این میان، وزارت بهداشت کانادا در حال بررسی نظر مردم درباره اجازه درخواست مرگ کمکی به‌صورت «درخواست پیشاپیش» است.

این نوع درخواست به افراد مبتلا به آلزایمر، زوال عقل یا بیماری‌های تحلیل‌برنده دیگر اجازه می‌دهد پیش از از دست دادن قدرت تصمیم‌گیری، برای آینده‌شان تصمیم بگیرند.

پرایس کارتر می‌گوید این تغییر «کاری بسیار ساده است.»

او افزود:
«ما تعداد زیادی از کانادایی‌ها را از گزینه مرگ کمکی محروم می‌کنیم، فقط چون ممکن است در آینده دچار زوال عقل شوند و دیگر نتوانند تصمیم بگیرند. چه چیزی می‌تواند ترسناک‌تر و اضطراب‌آورتر از این باشد؟»

او اعتراف می‌کند که از سرعت کند تغییرات ناامید شده، هرچند می‌داند که رویکرد آرام و پذیرا نسبت به مرگ، در میان مردم رایج نیست.

هلن لانگ، رئیس سازمان مرگ با شرافت کانادا، گفت از ۲۰۱۶ تاکنون در همه مشورت‌های فدرال، حمایت گسترده مردم از درخواست‌های پیشاپیش نشان داده شده است.

او گفت:
«ما همچنان از دولت جدید می‌خواهیم که این امکان را برای کانادایی‌ها قانونی کند.»

استان کبک قانونی را تصویب کرده که به افراد مبتلا به بیماری‌های جدی و لاعلاج اجازه می‌دهد در صورت ناتوانی، از طریق درخواست پیشاپیش مرگ کمکی دریافت کنند.

مارژوری میشل، وزیر بهداشت تازه منصوب شده در دولت جدید نخست‌وزیر مارک کارنی، در مصاحبه‌ای گفت که این موضوع نیازمند «برقراری تعادل» است.
او افزود:
«این موضوع بسیار شخصی است و برخی استان‌ها هنوز آماده این کار نیستند.»

اما وقتی از او پرسیده شد که آیا دولت قصد دارد درخواست‌های پیشاپیش را مجاز کند، پاسخ را به وزارت دادگستری واگذار کرد.
سخنگوی وزیر دادگستری، شان فریزر، گفت: «میشل» بهترین فرد برای پاسخ به این پرسش است.

قرار است وزارت بهداشت کانادا در بهار امسال گزارش یافته‌های کلیدی مشورت‌هایش را منتشر کند.

مرگ کمکی در کانادا در حال رایج شدن است. در ۲۰۲۳، حدود ۱۹,۶۶۰ نفر برای این اقدام درخواست دادند که از این میان، بیش از ۱۵,۳۰۰ نفر تأیید شدند.
بیش از ۹۵ درصد از این افراد، مرگ‌شان «به‌طور معقول قابل پیش‌بینی» بود.

پرایس کارتر می‌گوید می‌خواهد درباره شرایطش حرف بزند، چون می‌خواهد مردم کانادا درباره مرگ گفت‌وگو کنند، هرچند که این موضوع ناراحت‌کننده است.

او افزود:
«هرچه گفت‌وگوهای بیشتری سر میزهای آشپزخانه شکل بگیرد، بهتر است.
ما همه خواهیم مرد؛ این بخشی از شرط زندگی است. و با این حال، آن را نادیده می‌گیریم، به ضرر خودمان.»

این گزارش توسط خبرگزاری کانادا در تاریخ ۳۱ مه ۲۰۲۵ منتشر شده است.